Premiumowa płyta główna: rdzeń wysoce wydajnych obliczeń

Płyta główna z obsługą PCIe 5.0 to najnowocześniejsza technologia gniazd rozszerzeniowych, oferująca dwukrotnie większą przepustowość niż PCIe 4.0 (128 GB/s na każde gniazdo x16), wspierając najnowsze karty graficzne, pamięci masowe i urządzenia peryferyjne. Płyty te są niezbędne dla użytkowników chcących zapewnić kompatybilność swoich systemów z przyszłymi generacjami sprzętu oraz aplikacjami wymagającymi dużej przepustowości, takimi jak gry w rozdzielczości 8K, obliczenia AI czy szybka obróbka danych. Główne korzyści z PCIe 5.0 to wyższe prędkości transferu danych, które pozytywnie wpływają zarówno na działanie kart graficznych, jak i pamięci masowych. Flagowe karty graficzne, takie jak RTX 4090, wykorzystują PCIe 5.0 do zmniejszenia opóźnień i poprawy komunikacji między GPU a CPU, choć obecne gry nie wykazują znaczących różnic względem PCIe 4.0; nowe tytuły z rozbudowaną fizyką i strumieniowaniem assetów będą czerpać większe korzyści. Dyski NVMe z obsługą PCIe 5.0 x4 (np. Sabrent Rocket 4 Plus) osiągają prędkości odczytu powyżej 14 000 MB/s, co idealnie nadaje się do ładowania ogromnych plików gry czy materiałów wideo w 8K w kilka sekund. Płyty główne te należą do najnowszych platform procesorowych: Intel LGA 1700 (Core 12./13. generacji) oraz AMD AM5 (Ryzen serii 7000), które natywnie wspierają PCIe 5.0. Posiadają zaawansowane układy zasilania VRM pozwalające obsługiwać energochłonne procesory, z fazami 12+2 i wysokiej jakości komponentami zapewniającymi stabilną pracę przy taktowaniu zegara. Obsługa pamięci obejmuje DDR5-6000+, maksymalizując przepustowość dla urządzeń PCIe 5.0, oraz wiele złączy M.2 z radiatorami, aby zapobiec ograniczaniu wydajności spowodowanemu przez nadmierne nagrzewanie się SSD. Łączność została zaprojektowana z myślą o przyszłości: Thunderbolt 4 (40 Gbps), 10Gbps Ethernet oraz Wi-Fi 6E zapewniają, że wszystkie ścieżki danych będą w stanie nadążyć za prędkością PCIe 5.0. Modele premium (np. ASUS ROG Strix Z790-E) oferują dodatkowe funkcje, takie jak stalowe wzmacnianie gniazd PCIe 5.0 x16, aktywne chłodzenie M.2 oraz cztery złącza M.2 z obsługą PCIe 5.0, co kieruje je do entuzjastów i profesjonalistów potrzebujących maksymalnej rozbudowy. Kluczowe znaczenie mają również optymalizacje BIOS-u i oprogramowania umożliwiające pełne wykorzystanie możliwości PCIe 5.0. Funkcje takie jak Resizable BAR (Smart Access Memory) pozwalają procesorowi uzyskać dostęp do całego bufora ramowego GPU, co poprawia wydajność w grach z tym kompatybilnych, podczas gdy konfiguracje RAID NVMe umożliwiają tworzenie macierzy dyskowych o dotychczas niespotykanej szybkości. Jednak płyty główne PCIe 5.0 są droższe niż modele PCIe 4.0, a obecny sprzęt może nie w pełni wykorzystać dodatkową przepustowość, co czyni je inwestycją skierowaną w przyszłość, a nie koniecznością dla większości użytkowników. W miarę upowszechnienia się kart graficznych i pamięci masowych PCIe 5.0, płyty te staną się standardem dla systemów o najwyższej wydajności, umożliwiając płynną współpracę najbardziej zaawansowanych komponentów. Są idealne dla early adopterów, twórców treści pracujących z ogromnymi plikami oraz graczy chcących zapewnić sobie gotowość na kolejne pięć lat naprzód, by być przygotowanym na wszelkie postępy technologiczne.